Zaburzenia odżywiania – marzenie o pięknej sylwetce, czy poważna choroba?
Zaburzenia odżywania, czyli anoreksja, ortoreksja czy bulimia to popularne przypadłości, które dotykają osoby w każdym wieku. Łączy je jedna najważniejsza cecha, czyli obsesja na punkcie jedzenia. Jakie SA objawy zaburzeń odżywiania? W jaki sposób przebiega proces ich leczenia?
Zaburzenia odżywiania
Jedzenie to paliwo, które napędza do codziennego funkcjonowania. Dla niektórych może oznaczać nie tylko środek niezbędny do życia, ale także miłość, przyjemność lub obsesję. Dla niektórych obsesja ta staje się udręką oraz źródłem frustracji. Jedzenie może być sposobem na kompensację braków lub niepowodzeń i stać się celem życiowym. W kulturze zachodniej dochodzi do zderzenia się dwóch najpopularniejszych tendencji, czyli bycia szczupłym oraz tendencji do zachowania zdrowego odżywiania. Nie każdy jest w stanie poradzić sobie z presją i prędzej, czy później decyduje się na kontrolowanie diety, aby prezentować się jak najlepiej, prędzej, czy później ulegamy kontrolowaniu sylwetki, śledzeniu nadmiaru kilogramów oraz decydujemy się na wdrożenie diety. W naszych czasach szczupła sylwetka stała się wyznacznikiem piękna. Osoby z nadwagą uważane są na leniwe i niedbające o sobie. Wiele kobiet jest przekonana, że świetna sylwetka to klucz do uzyskania świetnej pracy oraz szacunku wśród społeczeństwa. Jeżeli przekonania t nabiorą mocniejszego wydźwięku, kontrolowanie wagi może stać się obsesją i prowadzić do zaburzeń odżywiania.
Przyczyny zaburzeń odżywiania
Kiedy figura się zmienia, jednym z uczuć może być lęk i poczucie porażki. Prowadzić może to do kompleksów oraz obwiniania się o niepowodzenia. Niestety wiele młodych kobiet cierpiących na zaburzenia odżywiania boryka się także z niskim poczuciem własnej wartości oraz obawą przed dojrzałością psychiczną. Każde z zaburzeń odżywiania ma oczywiście podłoże psychiczne. Może być związane z uczuciem niezaspokojenia potrzeb, głodem emocjonalnym oraz pragnieniem aprobaty ze strony rówieśników. Zaburzenia odżywiania mogą także powstawać na skutek rekompensacji niepowodzeń, minimalizacji stresu oraz pragnieniem zyskania pozycji społecznej w grupie rówieśniczej. Współczesne media oraz obowiązujące kanony piękna przyczyniają się do tego problemu w znacznym stopniu.
Rodzaje zaburzeń odżywiania
Anoreksja
Bez wątpienia anoreksja to jedna z najpoważniejszych chorób związanych z zaburzeniami odżywiania. Może prowadzić do znacznego wyniszczenia organizmu, a nawet śmierci. Najczęściej na anoreksję zapadają dziewczęta pilne, obowiązkowe i sumienne. Mimo sukcesów wciąż nie są one z siebie zadowolone, dlatego w życie wprowadzają jeszcze większe restrykcje pokarmowe. Czują niedowartościowanie, mają wobec siebie szereg negatywnych odczuć , jak nienawiść. Skutkiem mogą być zachwiania gospodarki hormonalnej, a nawet utrata miesiączki. Niestety kult anoreksji wzmagany jest przez wiele szkodliwych stron internetowych, takich jak pro-ana, na których anorektyczki wymieniają się doświadczeniami i wzmagają swoją motywację w dążeniu do uzyskania jak najniższej wagi. Warto więc przyjrzeć się bliżej odwiedzanym stronom internetowym przez dziecko w przypadku jakichkolwiek sygnałów ostrzegawczych.
Bulimia
Osoby dotknięte bulimią najczęściej odczuwają do siebie pogardę oraz mają niską samoocenę podobnie do anorektyczek. Bulimiczki mogą także być niestabilne emocjonalnie oraz odczuwać ogólny niepokój i przygnębienie. Najczęściej jednak osoby dotknięte bulimią są towarzyskie, angażują się w działalność prospołeczną, dobrze się uczą i uprawiają sport. Bulimia nervosa ma ścisły związek z depresją. Pacjenci nie potrafią w żaden sposób panować nad jedzeniem oraz nad czynnościami wydalniczymi. Stres zostaje zajadany, natomiast późniejsze wyrzuty sumienia sprawiają, że zostaje on wydalany. Często bulimii towarzyszą nałogi, np. narkotyki lub alkohol. W skrócie bulimia to przyjmowanie jednorazowo ogromnej ilości jedzenia oraz późniejsze prowokowanie wymiotów w celu uniknięcia przyrostu masy ciała.
Ortoreksja
Ten rodzaj zaburzeń odżywiania nie jest tak popularny, jak wymieniowe powyżej dwa przypadki. Warto jednak zaznaczyć, że w czasach kultu szczupłego ciała i zdrowego odżywiania jest to coraz powszechniejszy problem. Polega on na restrykcjach pokarmowych, które polegają na spożywaniu jak najbardziej zdrowego jedzenia. Rozpoczyna się ona dosyć niewinnie. Na początku osoba postanawia wyeliminować z diety niezdrowe produkty (co ma oczywiście dużo korzyści). Wraz z biegiem czasu z menu wykluczane są jednak kolejne posiłki. Mają być one jak najmniej skażone i przetworzone. Typowe dla ortoreksji jest zaniechanie zdolności czucia głodu. Osoba dotknięta tą przypadłością nie jest w stanie określić czy jest najedzona, czy też nie. Kiedy wraz z biegiem czasu dieta nie dostarcza niezbędnych składników i substancji odżywczych, organizm może dotknąć anemia oraz szereg innych dolegliwości ze strony układu trawiennego.
Anarchia żywieniowa i wilczy głód
Zaburzenie odżywiania o nazwie wilczy głód to przypadłość, która związana jest z jedzeniem rzeczy niejadalnych, jedzeniem rękoma oraz szeregiem innych, nieakceptowanych społecznie zachowań związanych z żywieniem. Wilczy głód z kolei to przyjmowanie ogromnych ilości jedzenia i brak uczucia sytości. Te dwie przypadłości stają się coraz popularniejsze.
Zaburzenia odżywiania – Niepokojące sygnały
Wśród niepokojących sygnałów świadczących o możliwych zaburzeniach odżywania wymienić można:
- Nadmierną koncentrację na jedzeniu,
- Liczenie kalorii,
- Zmiany wagi,
- Nadmierna aktywność fizyczna,
- Unikanie jedzenia,
- Prowokowanie wymiotów,
- Stosowanie środków przeczyszczających,
- Chowanie jedzenia,
- Koncentracja na własnym wyglądzie.
Leczenie zaburzeń odżywiania
W wielu przypadkach leczenie zaburzeń odżywiania wymaga hospitalizacji zwłaszcza w przypadku anoreksji i bulimii. Podawane są wówczas leki wzmacniające oraz podawane są stosunkowo coraz większe ilości jedzenia. Konieczna jest konsultacja z lekarzem psychiatrą oraz dietetykiem. Kiedy osoba rozpocznie leczenia farmakologiczne, wówczas do procesu leczenia włączany jest psychoterapeuta, dzięki któremu osoba dotknięta problemem zaburzeń odżywiania będzie mogła pracować nad swoją samooceną. Ważna jest tutaj psychoedukacja. Jeżeli zaburzenia odżywiania mają łagodny charakter, wówczas najczęściej problem pokonany może zostać z pomocą psychologa oraz dietetyka. Istotne jest samozaparcie oraz uświadomienie sobie swojego problemu, a także zmiana nawyków żywieniowych. Nasza Specjalistyczna Poradnia psychologiczno Seksuologiczna Wrocław to miejsce, w którym uzyskają Państwo pomoc w tym zakresie.
Bibliografia:
Cierpiałkowska, L., Sęk, H. (2020). Psychologia kliniczna. Warszawa: PWN
Maine, M. (2019). Leczenie zaburzeń odżywiania. Pomost między nauką a praktyką. Wrocław: Edra Urban & Partner.