Nie trudno zauważyć, że wiedza dotycząca seksualności osób niepełnosprawnych jest oparta głównie na stereotypach. Najczęściej powiela się mity dotyczące tego, iż osoby niepełnosprawne nie mają życia intymnego, a niepełnosprawność uniemożliwia im czerpanie przyjemności w seksualnych doznań. To krzywdzący mit, który odbija się negatywnie na relacjach oraz przekonaniu zwłaszcza młodych osób. Jakość i fakt posiadania życia seksualnego w przypadku osób niepełnosprawnych zależny jest głównie od rodzaju i stopnia upośledzenia. Jak to wygląda w praktyce?
Niepełnosprawność a seksualność
Oczywiście niepodważającym faktem jest to, że niepełnosprawność ma ogromny wpływ na funkcjonowanie osoby niepełnosprawnej. Warto zaznaczyć, że niepełnosprawność to integralna część osobowości każdego człowieka, która wpływa na rozwój i pomaga w osiągnięciu satysfakcji z życia i dobrostanu. Brak możliwości rozwoju w tej sferze może nie tylko zaburzać, ale także uniemożliwiać pełnienie ról społecznych oraz nawiązywaniu więzi. Bardzo często zauważa się, że osoby niepełnosprawne zostają wykluczone z życia społecznego, nie tylko w kontekście seksualności. Dostrzeganie różnic oraz ignorancja osób dotkniętych różnego rodzaju chorobami wpływa na ich poczucie wartości. Zaburzony obraz ciała oraz możliwość pełnienia ról społecznych może prowadzić do zaburzeń percepcji siebie, a nawet depresji.
Czy osoby niepełnosprawne mogą napotkać ograniczenia w kontekście własnej seksualności?
Zarówno poziom libido, jak i inne zmienne związane z seksualnością zależne są od:
- Czynników biologicznych,
- Czynników społecznych,
- Czynników kulturowych,
- Czynników psychicznych.
Oczywiście w przypadku osób niepełnosprawnych fizycznie dostrzega się pewne ograniczenia związane z realizacją potrzeb seksualnych, jednak nie muszą one oznaczać konieczność pożegnania się ze sferą intymną. Bardzo często do czynienia możemy mieć także z uwarunkowaniami kulturowymi, które podważają istotę seksualności wśród osób niepełnosprawnych. Wiąże się to najczęściej z zaburzonym poglądem związanym z atrakcyjnością seksualną. W wielu przypadkach zmiany w sylwetce osób niepełnosprawnych (np. brak kończyn, uszkodzenia ciała, brak możliwości zadbania o formę) mogą zaburzać postrzeganie własnego obrazu ciała oraz poczucie atrakcyjności.
Nagła niepełnosprawność a tęsknota za intymnością
Zdarza się tak, że niepełnosprawność powstaje w toku życia (np. w wyniku wypadku). Wśród osób z uszkodzonym rdzeniem kręgowym dostrzec można tęsknotę za życiem seksualny, gdyż do czasu wypadku ta sfera stanowiła dla nich integralną część życia. W przypadku osób, które są niepełnosprawne od urodzenia, sytuacja prezentuje się nieco inaczej. Osoby te bardzo często nie potrafią lub mają trudności w nawiązaniu intymnej relacji, przez co mimo dojrzałości biologicznej nawet do końca życia traktowane są jak dzieci.
Czy osoby niepełnosprawne mogą czerpać radość z seksu?
Seksualność osób niepełnosprawnych to szeroki temat, którym w kraju zajmują się zarówno seksuolodzy, jak i psychoterapeuci, czy edukatorzy seksualni. Według badań profesora Izdebskiego przeprowadzonych na grupie 800 respondentów, aż 25% badanych osób, które są dotknięte niepełnosprawnością, jest zadowolona ze swojego życia seksualnego! Aż 38% ocenia, że partner ocenia ciało jako atrakcyjne i pociągające mimo pewnych ograniczeń.
Asystentka seksualna- Kto to jest?
W wielu krajach Europy Zachodniej ogromną popularnością cieszą się usługi asystentek seksualnych. W niektórych państwach usługi te są refundowane. W Polsce jak dotąd pomysł ten nie został rozpowszechniony, co spotyka się z dezaprobatą osób dotkniętych niepełnosprawnością, które nie mogą wyładować swojego napięcia seksualnego z powodu braku partnerki. Czym zajmują się asystentki seksualne zwane także seks terapeutkami? Najczęściej ich usługi polegają na masażu erotycznych całego ciała. Wśród usług znaleźć można także indywidualne doradztwo seksuologiczne, masaż okolic intymnych, a nierzadko także pełen stosunek.
Rehabilitacja seksualna
Co ciekawe, ponad 70% badanych nie spotkała się w swoim życiu z terminem rehabilitacji seksualnej. W takiej sytuacji trudno się dziwić, że jakość życia seksualnego plasuje się w Polsce na tak niskim poziomie. Zarówno edukacja, jak i poradnictwo seksuologiczne powinno być nieodłącznym elementem terapii osób dotkniętych seksualnością. Nie ma tutaj znaczenia, czy niepełnosprawność dotknęła osobę od urodzenia, czy jest to wynik udaru, skorzystanie z rehabilitacji i poradnictwa seksuologicznego może być pierwszym krokiem do zbudowania relacji oraz do poprawy samooceny. Poradnictwo i rehabilitacja obejmuje w tym przypadku nauczanie technik radzenia sobie z obniżonym nastrojem, kontrolę nad stresem, nauka odczuwania wrażeń podczas aktywności seksualnej, a także porady dotyczące dopasowania pozycji seksualnych do rodzaju niepełnosprawności, uświadomienie związane z dostępnymi gadżetami erotycznymi, a także poradnictwo dotyczące nietrzymania moczu, zwieraczy, czy zmian ciśnienia w organizmie w wyniku orgazmu.
Jak pomóc znieść ograniczenia związane z niepełnosprawnością w obszarze seksualności?
W przypadku osób sparaliżowanych pojawia się wiele nowych stref erogennych, których dotyk może przynosić odczucia podobne do tych, które są odczuwane w trakcie stosunku. Neuroplastyczność zwiększa czucie w obszarach ciała, które nie są sparaliżowane. Kobiety nawet w wyniku całkowitych urazów mogą osiągnąć rozkosz seksualną w wyniku stymulacji łechtaczki. Jeżeli niepełnosprawność nie jest tak zaawansowana, można wprowadzać mniej wymagające techniki, a w przypadku bolesności pochwy wprowadzać niewielkie wibratory. W przypadku chęci poprawy jakości swojego życia seksualnego lub pokonania barier związanych z seksualnością zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszej placówki. Specjalistyczna poradnia psychologiczno seksuologiczna we Wrocławiu przy ulicy Hallera to miejsce, w którym otrzymają Państwo pomoc doświadczonych, kompetentnych seksuologów, psychologów oraz psychoterapeutów. Razem tworzymy miejsce, w którym zmiana życia stanie się szybka i przyjemna. W razie wątpliwości współpracujemy ze sobą, aby postawić możliwie jak najbardziej trafną diagnozę oraz po to, aby wprowadzić najlepszy plan terapii. Seksualność osób niepełnosprawnych nie ma dla nas tajemnic. Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą.
Bibliografia:
Jurczyk, M. (2018). Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną. Nauczycielskie (de) konstrukcje. Warszawa: DIFIN
Ostrowska A. (2007). O seksualności osób niepełnosprawnych.
https://rampa.net.pl/asystent-seksualny-praca-jak-inne-2/