Rozstanie rodziców to zawsze bolesne doświadczenie dla małego człowieka. Bez wątpienia zarówno separacja, jak i rozwód odbijają się negatywnie na psychice dziecka. Jeżeli do tego czasu zarówno mama, jak i tata byli pod ręką, dziecko czuło się bezpiecznie. Jeżeli jednak teraz rodzice będą mieszkali osobno, a dziecko będzie zmuszone do życia na dwa domy, należy je na to przygotować i przede wszystkim zachować dobre relacje.
Rozwód w oczach dziecka
Rozstanie rodziców, którzy do tej pory prowadzili wspólne gospodarstwo domowe to przełom nie tylko w ich życiu, ale także ich dziecka/dzieci. Decyzja o rozstaniu bywa dla pociech ogromnym zaskoczeniem, zwłaszcza wtedy, kiedy rodzice starali się ukrywać konflikty i decyzje przed nimi. Zdarza się tak, że patologiczna sytuacja w domu, nałogi oraz przemoc domowa są poniekąd wybawieniem dla całej rodziny, jednak w oczach dziecka rozwód (nawet, jeżeli ojciec lub matka znęcał/a się nad rodziną) jest koszmarem. Utrata bezpieczeństwa i ogniska domowego to trudne przeżycie. Pamiętajmy, że problem pogarszać może także to, że dziecko było świadkiem awantur i incydentów między stronami.
Jak przygotować dziecko do rozwodu?
Dojrzałe ustalenie kwestii dotyczących dalszego życia rodzinnego
Dzieci nie powinny być świadkiem takich rozmów. Bywają one bolesne i burzliwe, dlatego w tym czasie warto zminimalizować szanse na to, że dziecko usłyszy coś, co może je zaboleć. Jeżeli rozwód jest połączony z walką o sprawowanie opieki, warto ustalić takie kwestie, jak to z kim będzie mieszkało dziecko, kiedy będzie widywało się z drugim rodzicem, jaka ma być wysokość alimentów oraz to, w jaki sposób rozmawiać z dzieckiem. Wymagana jest tutaj współpraca obu rodziców. Oczywiście najczęściej obie strony nie zgadzają się na formę sprawowania opieki, jaką proponuje druga strona, jednak trzeba mieć tutaj na uwadze głównie dobro dziecka oraz to, aby w najmniejszym stopniu naszyć jego bezpieczeństwo.
Rozwód a postępowanie dowodowe
Kiedy małżeństwo nie może porozumieć się co do kwestii związanych z opieką nad dzieckiem, najczęściej konieczne jest przeprowadzenie postępowania dowodowego, które mogą być związane z koniecznością odbycia częstych wizyt dziecka w ośrodkach i rozmowy z kuratorami i psychologami. Ponieważ rozwód sam w sobie jest traumą dla dziecka, w trakcie sporów o opiekę warto mieć na uwadze to, że takie wizyty będą dla malucha dodatkowym koszmarem.
Rozmowa z dzieckiem o rozwodzie
Rozmowa z dzieckiem na temat rozwodu powinna przebiegać wspólnie. Mama i tata powinni być przy rozmowie i prowadzić spokojny dialog, aby zminimalizować lęk dziecka. W trakcie rozmowy należy wyjaśnić dziecku, że bez względu an to, że mama i tata będą teraz żyć osobno, nadal kochają dziecko tak samo i chcą zachować dobre stosunki. W trakcie rozmowy dziecko trzeba bacznie obserwować. Jeżeli dostrzeżmy niepokojącą zmianę, należy reagować.
Terapia dziecka przed rozwodem rodziców
Bez względu an to, czy decydujemy się na separację, czy też rozwód, terapia dziecka oraz konsultacje z psychologiem dziecięcym mogą pomóc dziecku przejść przez cały ten stres związany z chwilowym lub całkowitym rozpadem rodziny. Na terapię warto zaprowadzać dziecko wspólnie. Warto także poprosić nauczycielki/opiekunki dziecka o sygnalizację wszelkich niepokojących sygnałów (np. agresywne zachowania dziecka, płaczliwość, apatia).
Podział opieki nad dzieckiem
To chyba najtrudniejsza rozmowa, jaką odbywa małżeństwo, planując rozwód. Do wyboru są dwie możliwości. Pierwszą z nich jest opieka naprzemienna, natomiast drugą- opieka jednostronna, w której druga strona zobowiązuje się do łożenia na życie i wychowanie dziecka należnych środków. Najczęściej jednak para jest w stanie porozumieć się w tej kwestii i wybrać taką formę sprawowania opieki, aby dziecko było szczęśliwe. Jeżeli dziecko jest na tyle duże, że może wyrazić swoje zdanie, warto zapytać je o zdanie. Często dziecko ma znacznie lepszy kontakt z ojcem, niż mamą, dlatego decyduje się mieszkać u taty. Jeżeli jednak jedna strona pracuje za granicą, najczęściej dziecko pozostaje z drugim rodzicem.
Dziecko po rozwodzie – jak pozbierać świat dziecka?
W trakcie separacji lub po rozwodzie należy zachować wszelkie urazy między byłymi małżonkami na bok. Dodatkowe kłótnie nie są dziecku potrzebne, a wszelkie rozmowy można przeprowadzić na neutralnym gruncie bez świadków. Po rozwodzie podział opieki z pewnością został ustalony. Należy się więc trzymać planu i starać utrzymywać pozytywne stosunki z byłym mężem/żoną. Oprócz tego należy pamiętać o:
- Spędzaniu wspólnego czasu z dzieckiem/dziećmi mimo rozwodu,
- Kontynuacji terapii,
- Pytaniem dziecka o potrzeby (np. gdzie chce spędzić święta lub wakacje, czy ma ochotę odwiedzić mamę/tatę),
- Zbierać informacje o stanie dziecka (np. w szkole, przedszkolu, żłobku).
Rozwód w rodzinie – gdzie szukać pomocy?
Jak walczyć o dziecko przy rozwodzie? Jaki jest wpływ rozwodu na dziecko? Czy rozwód a wiek dziecka ma znacznie? Jeżeli potrzebują Państwo profesjonalnej opieki psychologicznej i prawnej, zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą. Jesteśmy granym zespołem, dla którego kwestie związane z rozwodem, opieką nad dziećmi oraz relacjami w trakcie i po rozwodzie nie mają żadnych tajemnic. Nasza Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno Seksuologiczna SPPS Wrocław to miejsce otwarte na problemy nie tylko osobiste, ale także rodzinne. Prowadzimy mediacje, przedstawiamy perspektywę rozwodu oraz konsekwencje, a także wspieramy psychicznie zarówno osoby dorosłe, jak i ich pociechy. Nasz zespół skała się z doświadczonych psychologów, seksuologów, psychoterapeutów, psychologów dziecięcych, a także prawników. Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą.
Bibliografia:
Jabłoński, K. (2008). Rozwód. Jak go przeżyć? Warszawa: W.A.B.
Herbert, M. (2005). Rozwód w rodzinie. Jak wesprzeć dzieci. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Piotrowska, M. (2012). Rodzice i dzieci w trakcie i po rozwodzie: źródła wsparcia i pomocy. Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne 21, 73-87