Dyskryminacja, nietolerancja, uprzedzenia – jak sobie z tym poradzić?
Dyskryminacja wynika z wcześniejszych negatywnych przekonań na temat grupy osób (nadmierne osądy, stereotypy) i wynikających z nich uprzedzeń, czyli postaw i negatywnych emocji wobec stygmatyzowanej osoby. Każdy z nas wykorzystuje określone wzorce poznawcze ze strachu, ochrony przed grupami obcymi i aby łatwiej zrozumieć świat. Zmiana myślenia ze sztywnego na otwarte wymaga wysiłku. Dlaczego więc ktoś miałby dla osoby obcej dokonać w sobie jakiejś zmiany? Modele poznawcze zostały opracowane i zaadaptowane przez Homo sapiens dla wygody. Zachęcamy do zapoznania się z drugim człowiekiem przed jego ocenianiem i przypisywaniem do określonej kategorii ludzi, wlepianie łatek itp. Jednak niestety nie zawsze każdy jest chętny i gotowy na poznanie nas głębiej. Spotkamy na swojej drodze ludzi otwartych, ale również takich, którzy nie będą zainteresowani by nas poznać, oraz by zmienić swój światopogląd.
(źródło: https://www.fundacjaavalon.pl/abc/jak-sobie-radzic-z-dyskryminacja/)
W trosce o swój własny dobrostan psychiczny warto korzystać technik, które pomogą uporać się w starciu z osobami nietolerancyjnymi:
Zaznacz swoje granice
Osoby dyskryminujące często pozwalają sobie na więcej w stosunku do tych, których granice są niewyraźne i niejasne. W bezpośredniej konfrontacji pomocne może być wyrażenie tej granicy prostym komunikatem „nie”. „Nie zgadzam się na takie traktowanie”. Zdania takie jak to stawiają Cię w roli podmiot konfliktu, a nie agresora. Wyrażasz swój sprzeciw bez użycia agresji.
Kill them with kindness
Przemoc rodzi przemoc, agresja rodzi agresję. Jeśli ktoś rani Ciebie i Twoje uczucia postaraj się nie mścić i nie używać języka swojego oprawcy. Da to tylko chwilową ulgę a spowoduje eskalację konfliktu i jeszcze bardziej utrze negatywne stereotypu kogoś na Twój temat. W rozmowie używaj merytorycznych argumentów, skup się na faktach, odnoś się do nich, nie do osoby krytykującej czy jego/jej poglądów, zaznacz, że ma prawo do odmiennego zdania i postaraj się nie wdawać w zbędną dyskusję. Bądź ponad to
Szukaj wsparcia
W tej konkretnej sytuacji, która ma miejsce tu i teraz. Czy doświadczyłeś dyskryminacji? Wyznaczaj granice, ale nie skupiaj się na agresorze. Szukaj wsparcia u innych wokół siebie. Uczyń je częścią swojej przestrzeni, z której będziesz odpowiadać na ataki. Pamiętaj, nie jesteś sam!
Dbaj o siebie i rozwijaj swoje umiejętności
Umiejętności związane z asertywnością, rozwiązywaniem problemów i radzeniem sobie ze stresem pomogą Ci radzić sobie z zachowaniami dyskryminacyjnymi. Dzięki nim podniesiesz swoją samoocenę, nauczysz się reagować na wyśmiewanie, nie powodując jego eskalacji, będziesz potrafił działać w trudnych sytuacjach i radzić sobie ze stresem, który negatywnie wpływa na Twój organizm.
Otaczaj się ludźmi, którzy są dla Ciebie wsparciem
Wsparcie bliskich jest niezmiernie ważne w walce z dyskryminacją, ponieważ daje siłę i pewność siebie osobie borykającej się z tego rodzaju problemem. Przyjaciele oraz rodzina mogą stanowić dla Ciebie oazę wsparcia, która pomaga w pokonywaniu trudności i stawaniu naprzeciwko nietolerancji i uprzedzeń. Dzięki ich wsparciu osoba dyskryminowana nie czuje się sama i może znaleźć w nich pocieszenie oraz dawkę pozytywnej energii, która pomoże jej wytrwać w starciach z osobami nietolerancyjnymi.
Gdy czujesz, że sytuacja Cię przytłacza
Dyskryminacja może prowadzić do różnych negatywnych skutków emocjonalnych i psychicznych, takich jak niskie poczucie własnej wartości, depresja, lęk czy stres. Jeżeli odczuwasz trudności w radzeniu sobie z emocjami, zaburzenia snu, zmiany apetytu, brak chęci do aktywności, które wcześniej były dla Ciebie atrakcyjne, trudności w relacjach społecznych, jeśli pojawiają się myśli samobójcze lub samookaleczenia – poszukaj wsparcia specjalisty.
Psycholog pomoże Ci w radzeniu sobie z emocjami, zmniejszeniu stresu, poprawie poczucia własnej wartości oraz rozwijaniu zdrowych strategii radzenia sobie z sytuacją. Ważne jest, aby wybrać psychologa, który jest kompetentny w obszarze pracy nad traumą, dyskryminacją i przemocą psychiczną.