Okres dojrzewania jest jednym z najważniejszych i jednocześnie najtrudniejszych etapów w życiu człowieka. Dla osób nastoletnich zmienia się wiele rzeczy, w tym ich ciało i poczucie seksualności. Wakacje, kiedy młodzież często spędza czas na plaży lub w basenie, mogą stać się doskonałym momentem do rozmów na temat seksualności i cielesności. Warto zrozumieć, jak te rozmowy mogą pomóc w budowaniu zdrowego i życzliwego podejścia do własnego ciała.
Pułapka standardów piękna
W dzisiejszym społeczeństwie młodzież jest narażona na nieustanny napływ obrazów idealnego ciała, które prezentowane są w mediach społecznościowych, reklamach czy filmach. Te standardy często są nierealistyczne, niemożliwe do osiągnięcia, co więcej, zmieniają się z roku na rok. Nie można również pominąć zjawiska jakim jest częste retuszowanie zdjęć, którego celem jest stworzenie ciała idealnego, nieskazitelnego.
Nasz świat jest pełen różnorodności, a ciała ludzkie nie stanowią wyjątku. Każde ciało jest unikalne i posiada swoje indywidualne cechy. Niestety, młodzież, jak również osoby dorosłe, są narażeni na te społeczne standardy, które narzucają określone wzorce wyglądu. Taka rzeczywistość społeczna prowadzi do porównań i w konsekwencji może prowadzić do poczucia niezadowolenia z ciała, wyglądu oraz do niskiej samooceny.
Jednym ze sposobów, aby wspierać młodzież w zaakceptowaniu swoich ciał, jest podkreślanie pozytywnych cech fizycznych i osobowościowych. Można zwracać uwagę na różnorodność ciał wokół nas, uczyć doceniać różne typy sylwetek, kształty i cechy indywidualne oraz charakterystyczne. Warto zachęcać do doceniania i akceptowania ciał takimi, jakie są. Nie oznacza to jednak angażowania się w działania, które pozytywnie wpłyną na zdrowie i kondycję fizyczną.
Ciałopozytywne dojrzewanie
Kluczem do ciałopozytywnego dojrzewania jest nauka akceptacji i doceniania swojego ciała takim, jakim jest. Warto zaznaczyć, że ciało rozwija się indywidualnie, a to, co jest ważne, to zdrowie i dobre samopoczucie. Osoby nastoletnie powinny rozwijać swoją świadomość ciała w kierunku akceptacji, a nie zmiany swojego wyglądu aby dostosować się do zewnętrznych standardów.
Aby wzmocnić u osób nastoletnich pozytywne podejście do swojego ciała, można promować aktywność fizyczną, która jest przyjemna i wspiera zdrowie. Można zachęcać do podejmowania działań samopielęgnacyjnych, takich jak zdrowe odżywianie, regularny sen i unikanie używek. Ważne jest również, aby zwracać uwagę na język, którym się posługujemy w odniesieniu do naszych ciał. Unikajmy negatywnych lub krytycznych komentarzy na temat wyglądu, zarówno wobec siebie, jak i wobec innych. Zamiast tego, warto jest skupić się na pozytywnych aspektach i docenianiu tego, co ciało jest w stanie zrobić. Poniżej przedstawiamy kilka komunikatów, które warto jest pielęgnować w stosunku do siebie jak i innych.
„Twoje ciało jest piękne takie, jakie jest.”
„Akceptuję i szanuję Twoje/swoje ciało takie, jakie jest.”
„Wszystkie ciała są różne i każde z nich jest unikalne.”
„Piękno jest subiektywne i nie ma jednego ideału, który pasuje do wszystkich.”
„Twoje/Moje ciało ma zdolność do wspaniałych rzeczy, niezależnie od tego, jak wygląda.” „Ważne jest, aby dbać o swoje ciało przez regularną aktywność fizyczną i zdrową dietę, ale równie ważne jest, aby dbać o swoje emocje i umysł.”
„Nie porównuj się do innych osób. Jesteś piękny/a i wyjątkowy/a na swój sposób.” „Wszystkie ciała zasługują na szacunek i miłość.”
„Pamiętaj, że Twoje ciało jest tylko częścią Ciebie. Jesteś kimś o wiele ważniejszym niż tylko to, jak wyglądasz.”
Dojrzewanie jest okresem intensywnych zmian zarówno fizycznych, jak i emocjonalnych. Warto w tym czasie promować ciałożyczliwość jako element wsparcia w budowaniu zdrowego obrazu ciała. Młodzi ludzie powinni mieć świadomość, że ich ciała się rozwijają i zmieniają, co jest naturalnym procesem. Ważne jest, aby zapewnić odpowiednią przestrzeń do wyrażania swoich obaw i pytań dotyczących zmian, które zachodzą w ich ciele.
Rozmowa z osobami nastoletnimi o cielesności i seksualności
Tematy związane z seksualnością i cielesnością mogą być trudne do poruszenia, zwłaszcza wobec młodzieży. Jednak otwarta i uczciwa komunikacja w tych obszarach jest kluczowa dla zdrowego rozwoju emocjonalnego i seksualnego.
Warto pamiętać o pewnych zasadach podczas rozmów:
Stwórz bezpieczną atmosferę: Zapewnij osobę nastoletnią, że może otwarcie poruszać tematy dotyczące seksualności i cielesności, bez obawy przed odrzuceniem, czy niezrozumieniem. Ważne jest, aby stworzyć atmosferę wsparcia i szacunku, wolną od oceniania i krytyki.
Słuchaj uważnie: Bądź w gotowości aby wysłuchać i zrozumieć perspektywę. Daj przestrzeń do wyrażania pytań, obaw i doświadczeń.
Dostosuj poziom informacji: Dostosuj treść rozmowy do wieku i dojrzałości emocjonalnej osoby nastoletniej. Staraj się udzielać odpowiedzi na konkretne pytania, unikając nadmiernego obciążania informacjami.
Wspieraj w poszukiwaniu wartości i rozumieniu granic: Omów wartości związane z szacunkiem, zgodą i bezpieczeństwem w kontekście seksualności i cielesności. Wyjaśnij, że każde ciało ma prawo do ochrony i szacunku.
Zaproponuj wiarygodne źródła informacji: Skieruj osobę nastoletnią do wiarygodnych źródeł informacji na temat seksualności i cielesności, takich jak specjalistyczne organizacje lub książki np. “Twoje ciałopozytywne dojrzewanie” Barbara Pietruszczak, “Wielka księga siusiaków” oraz “Wielka księga cipek” Gunilla Kvarnstrom i Dan Hojer, czy też pozycje dla młodszych “Ciała są super” Tyler Feder.
Pomocne mogą okazać się również gry edukacyjne, które tworzą okazję do rozmowy i wspólnego spędzania czasu rodziców z dziećmi, np. Moonka: Dorastanie. Rodzinna, ciałopozytywna gra edukacyjna
Jednocześnie pamiętajmy, że postawa rodziców wobec własnego ciała jest ważnym punktem odniesienia dla dzieci. Starajmy się unikać komunikatów „Ty jesteś idealna_y, a ja muszę się malować”. Dbając o własne ciało i traktując je z szacunkiem wzmacniamy pozytywne postawy w dzieciach.
W okresie wakacyjnym, gdy młodzież często ma większą świadomość swojego ciała i jest ono bardziej eksponowane, ważne jest, aby rozmawiać z nimi o seksualności i cielesności w sposób otwarty i wspierający. Akceptacja różnorodności ciał, promowanie body positivity oraz rozmowy na temat seksualności oparte na szacunku i bezpieczeństwie są kluczowe dla budowania zdrowego i pozytywnego podejścia do własnego ciała. Każde ciało zasługuje na szacunek, życzliwość i dbanie o jego dobro. Zachęcajmy do rozmów o zdrowej seksualności, zwracając uwagę na kwestie zgody, szacunku i odpowiedzialności. Informujmy o różnorodności ciał, różnicach rozwojowych i różnych drogach dojrzewania.
Każde ciało jest warte akceptacji, szacunku i miłości. Promowanie ciałopozytywności i prowadzenie otwartych rozmów z nastolatkami na temat seksu i cielesności w okresie wakacji to ważny krok w budowaniu ich pewności siebie, zdrowego podejścia do siebie i innych oraz pozytywnego obrazu ciała na plaży i poza nią.
Zobacz także: Jak rozmawiać z młodzieżą o seksie
Autor: Nicol Dobrowolska, psycholog, specjalista z zakresu seksuologii