Autoagresja może zostać podzielona zasadniczo na dwie grupy- pierwszą z nich jest autoagresja fizyczna, czyli okaleczanie swojego ciała, natomiast w drugiej grupie wyróżnić możemy autoagresję psychiczną. Co warto o niej wiedzieć? Dlaczego problem autoagresji jest tak rozpowszechniony wśród społeczeństwa?
1 marca- Światowy dzień walki z autoagresją
Już niedługo, bo 1 marca obchodzimy Światowy dzień Świadomości na temat Autoagresji. Fakt, iż święto to obchodzone jest na całym świecie, tylko potwierdza, jak częsty i poważny jest to problem. W przypadku autoagresji fizycznej wymienia się dwa jej rodzaje- autoagresję bezpośrednią, kiedy to osoba dąży do natychmiastowego okaleczenia swojego ciała, a także autoagresję pośrednią, kiedy to prowokowane są sytuacje zagrożenia, takie jak inicjowanie bójek, czy niestosowanie się do zaleceń lekarza. W tym artykule poruszymy jednak nieco inny, jednak równie poważny problem społeczny, czyli agresję psychiczną. Dlaczego powoduje ona to, że stajemy się swoimi własnymi wrogami? Dlaczego sieje ona tak ogromne spustoszenie w umyśle ludzi?
Autoagresja psychiczna, czyli jak zostać swoim największym wrogiem
Autoagresja psychiczna polega najczęściej na wewnętrznym poniżaniu siebie samego. Osoba, która jest wobec siebie agresywna psychicznie, obniża swoją wartość, samoocenę, a także ciągle utwierdza się w przekonaniu, że jest gorsza od innych. Sytuację te porównać można do przemocy psychicznej w związku, kiedy to jedna strona kieruje takie słowa wobec drugiej osoby. W przypadku autoagresji psychicznej to jedna osoba wyrządza sobie krzywdę tego typu, stając się zarówno katem, jak i ofiarą. Niestety liczba osób autoagresywnych psychicznie stale rośnie. Przyczynia się do tego wyidealizowany świat portali społecznościowych oraz wszechobecny kult ciała i pogoni za karierą, czego wiele osób nie jest w stanie znieść. Oczywiście przyczyn autoagresji psychicznej może być znacznie więcej.
Przyczyny autoagresji psychicznej
Wiemy już, że jedną z przyczyn autoagresji są współczesne kanony piękna, portali społecznościowych oraz konieczność udowadniania innym swojej wartości, poprzez branie udziału w walce o dobre stanowisko pracy, czy wymarzoną pozycję. Wśród innych przyczyn wymienić można fakt doświadczania przemocy psychicznej w dzieciństwie, okresie dorastania lub późniejszych związkach. Osoba, słysząc tak wiele złego na swój temat zwyczajnie, zaczyna w to wierzyć, co skutkuje późniejszymi wewnętrznymi atakami względem siebie, poniżaniem i drastycznym spadkiem samooceny. Jeżeli osoba już w dzieciństwie słyszała, że jest nic nie warta, w dorosłość wchodzi z ogromnym bagażem trudnych przeżyć, wkracza w życie z bagażem trudnych przeżyć. Niestety najczęściej wtedy nie wykłada z niego ciężaru, tylko dokłada go jeszcze więcej, co skutkować może ryzykiem depresji, zaburzeń osobowości, zaburzeń emocjonalnych, czy nawet prób samobójczych. Można więc stwierdzić, że autoagresja psychiczna to równie niebezpieczna siostra autoagresji fizycznej, w przypadku której szybciej jednak można dostrzec pierwsze symptomy i takiej osobie pomóc. W przypadku autoagresji psychicznej wiele osób doskonale potrafi się maskować i wyładowywać wewnętrznie w czasie samotności. Inną przyczyną autoagresji psychicznej jest także pochodzenia z rodzin dysfunkcyjnych. W takiej sytuacji osoby dotknięte problemem utwierdzają się w przekonaniu, że to one są powodem i źródłem nieszczęścia w rodzinie i gdyby nie one, rodzina byłaby szczęśliwa. W skrócie uważają oni, że nieprawidłowe funkcjonowanie w rodzinie jest wyłącznie ich winą, co oczywiście jest absolutną nieprawdą.
Czy autoagresja psychiczna może być związana z autoagresją fizyczną?
W wielu przypadkach zdarza się tak, że osoba zmagająca się z jednym rodzaje autoagresji, może wykazywać także objawy drugiego rodzaju. Przykładowo osoba ze skrajnie niską samooceną zatracając się w swoich destrukcyjnych wyobrażeniach siebie oraz wewnętrznych potępieniach może nie znosić tego stopnia bólu, co powoduje stosowanie środków mających za zadanie przynieść ulgę fizyczną (np. cięcie się i wszelkie formy zadawania uszkodzeń ciała). Osoby autoagresywne psychicznie mogą także popadać w nałogi oraz separować się od świata. Autoagresja fizyczna ma podłoże psychiczne, dlatego osoby zadające sobie fizyczny ból także cierpią psychicznie, tak więc obie formy autoagresji są ze sobą połączone, a objawy mogą się łączyć.
Jak pomóc osobie z autoagresją psychiczną?
Osoby zmagające się z problemem autoagresji psychicznej potrafią się doskonale maskować. Nie widać po nich samookaleczeń (chyba że autoagresja ma także wymiar fizyczny). Takie osoby potrzebują przede wszystkim wsparcia ze strony bliskich oraz pomocy ze strony specjalistów, takich jak lekarz psychiatra, czy psychoterapeuta. Niestety stosunkowo niewiele osób wychodzi z zachowań autoagresywnych samodzielnie lub z udziałem najbliższych (chyba że autoagresja spowodowana jest chęcią byciem zauważonym przez środowisko). Warto więc zachować czujność i zwracać uwagę na to, co druga strona mówi. Jeżeli w rozmowie wyczuć można, iż osoba ta żywi wobec siebie niechęć i otwarcie zaniża swoją wartość, należy natychmiast interweniować, namawiając rozmówcę do kontaktu ze specjalistą. Warto także negować negatywne przekonania drugiej strony i być oparciem. W wielu sytuacjach do wizyty u terapeuty trzeba po prostu dojrzeć, dlatego naciski mogą powodować jeszcze większy opór. Osoba dotknięta problemem autoagresji psychicznej powinna sama chcieć poczuć poprawę swojego stanu psychicznego, aby normalnie funkcjonować w społeczeństwie i czerpać radość z życia. Autoagresja fizyczna kojarzona jest z wołaniem o pomoc i chęcią bycia zauważonym. Można jednak zauważyć, że autoagresja psychiczna także może stanowić ważny komunikat. Jest ona jednak znacznie bardziej podstępna i powoduje więcej trudności w psychoterapii niż fizyczne oznaki cierpienia. Bądźmy więc uważni. Przyglądajmy się swoim najbliższym i słuchajmy to, co mówią. Często pomiędzy wierszami ukryta jest ważna wiadomość, która stanowi wołanie o pomoc. Nie bądźmy obojętni na ludzką i własną krzywdę. Jeżeli więc Ty obawiasz się, że możesz być dotknięta/y problemem autoagresji psychicznej skorzystaj z rady specjalisty. Odpowiednim miejscem znalezienia fachowej i kompleksowej pomocy może być nasza Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno Seksuologiczna. Wrocław i okolice może więc liczyć na pomoc w walce z trudnościami tego typu.
Bibliografia
Suchańska, A., Wycisk, J. (2006). Samouszkodzenia- Istota, Uwarunkowania, terapia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Bogucki.
http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/59-niebieska-linia/816-autoagresja.html